15 maart 2021

Verschil tussen weer en klimaat

Nederland heeft weerkundig gezien een turbulente periode achter de rug, binnen tien dagen ging in februari de temperatuur van -10,9 graden naar 16,9 graden. Een verschil van 27,5 graad in deze korte periode is ongekend. Nu denk je hierbij wellicht direct aan klimaatverandering, wat deels terecht is. Maar klimaat is een te grote kapstok om de afgelopen turbulente periode onder te plaatsen. Wat nu precies het verschil tussen weer en klimaat is, gaat in dit artikel duidelijk worden. Voor de haastige lezer staat hieronder in 2 zinnen het verschil tussen weer en klimaat uitgelegd!

Verschil tussen weer en klimaat in 2 zinnen

Het weer is zoals de atmosfeer nu of in de aankomende dagen, belangrijke parameters zijn daarvoor temperatuur, neerslag, bewolking, luchtvochtigheid en de wind. Het klimaat is het gemiddelde van de bovengenoemde parameters over een langere periode. in de meteorologie wordt vaak een periode van 30 jaar genomen.


Tijdschaal

Het voornaamste verschil tussen het huidige weer en het klimaat is de tijdschaal; het weer is zeer dynamisch en kan over een korte periode erg verschillen. Daarentegen is het klimaat het gemiddelde weer over een bepaalde periode. Conventioneel is deze periode 30 jaar. Hiermee rekent bijvoorbeeld het KNMI. Wij van ThermoMate, gebruiken de weerdata van 1950 tot en met 2020. Om zo een nog beter en uitgebreider beeld te krijgen van het gemiddelde weer in Nederland. Klimaat is dus een resultaat van het gemiddelde weer op een bepaalde plek over een bepaalde periode. Nu zijn er wereldwijd grote verschillen in het weer. Wat op zijn beurt resulteert in grote verschillen in klimaat.

Klimaattypes

Voor de mensen die aardrijkskunde hebben gevolgd zal hier een deel herhaling volgen. Er bestaan meerdere klimaattypes, er kan onderscheid worden gemaakt van erg warme (sub) tropische klimaten tot de erg koude poolklimaten. Tussen deze twee extremen bestaan allerlei tussen situaties. 

Een overzicht van de overkoepelende klimaattypes:

  • Tropisch klimaat met zeer hoge temperaturen en veel neerslag.
  • Subtropisch klimaat hoge temperaturen met droge en natte seizoenen.
  • Gematigd klimaat gematigde temperaturen met, vochtig met duidelijke seizoenen.
  • Sub polair klimaat grote temperatuurschommelingen, korte zomers met lange winters. 
  • Polair klimaat extreem lage temperaturen, in delen van de zomer gaat de zon niet onder en in delen van de winter komt de zon niet op.
Kaart van wereld met verschillende klimaten


Wat voor klimaat heeft Nederland?


De verschillende klimaten geven een goede indicatie van wat voor type weer je in een regio kan verwachten. Nederland valt zoals je in de figuur kan zien onder het gematigde klimaat. Kenmerken hiervan zijn milde winters, milde zomers en neerslag door het hele jaar heen. Het klimaattype van Nederland zegt dus iets over het gemiddelde weer wat je door het jaar heen kan verwachten. Concreet voor Nederland zou je zomers met temperaturen rond 25 graden verwachten, en winters met hoogstens matige vorst. Dit zijn echter gemiddelden en dus allesbehalve een garantie! 

Verandering van het Nederlandse Klimaat

Dat de wereld aan het opwarmen is, wordt over het algemeen steeds breder geaccepteerd. Waar echter niet goed de nadruk op wordt gelegd is het toenemen van de weerextremen. Een logisch resultaat van de opwarming lijkt de toename van het aantal hittegolven, en de afname van het aantal koude perioden. Hieruit zou je een kansverdeling kunnen maken, waaruit je de kans op een bepaald weertype weergeeft. Waarin het klimaat, het gemiddelde te verwachten weer vertegenwoordigd. En de spreiding om dat gemiddelde heen, de fluctuaties van het daadwerkelijke weer. Het KNMI heeft verschillende kansverdelingen opgesteld voor klimaatverandering scenario’s.

Scenario A, vertegenwoordigd een verschuiving van het huidige klimaat met uitsluitend warmere temperaturen. Scenario B, vertegenwoordigd een verbreding van de spreiding van de temperatuur. Dit zal resulteren in grotere temperatuurverschillen door het jaar heen, maar geen toename in de gemiddelde temperatuur. Het laatste scenario C, vertegenwoordigd een nieuw klimaat waarin zowel het gemiddelde toeneemt, als de spreiding. Dit zal dus resulteren in een groter verschil in temperatuur, met een warmer gemiddelde, en warmere extremen.

Verschil weer en klimaat

Volgens de klimaatscenario’s van het KNMI geldt voor Nederland dat de komende eeuw zowel het gemiddelde als de spreiding van de temperatuur toeneemt. Dit resulteert in een grotere toename in temperatuur voor de warmste zomerdag, dan de toename van de gemiddelde zomertemperatuur. 

Verder zijn er verschillende trends en verwachtingen voor klimaatextremen in de 21e eeuw. Hier volgt een opsomming van voorbeelden:

  • De dagelijkse maximum- en minimumtemperatuur zijn toegenomen, en dit zal vrijwel zeker worden doorgezet in de rest van de eeuw;
  • De kans op frequente en extremere hittegolven is toegenomen, en zal door de eeuw zeer waarschijnlijk doorzetten;
  • Meer zware neerslag is gevallen, dit zal blijven toenemen door de eeuw.
  • Droogte is toegenomen;
  • Extreem hoge waterstanden op zee komen vaker voor, en zetten zeer waarschijnlijk door.

Wat doet het weer?

De klimaatverandering binnen Nederland is een gevolg van de verandering van het weer. De trends laten zien dat het weer steeds meer zal fluctueren. Concreet houdt dit in dat voor een bepaalde maand steeds grotere temperatuurverschillen mogelijk zijn. De kansverdeling op bijvoorbeeld een regenachtige dag zal waarschijnlijk door de eeuw heen nóg meer spreiden. Dit betekent dus dat het gemiddelde weer steeds vager gaat worden. Een periode zoals de afgelopen tijd waarbij we de schaatsen konden inruilen voor een korte broek, zal in de toekomst vaker voor kunnen komen!.  Deze ongekende verandering, zal dus in de toekomst wellicht minder bijzonder zijn.

Weertermen


ThermoMate app
ThermoMate zorgt ervoor dat jij altijd op de hoogte bent van de laatste weerrecords in Nederland. Download nu de app en mis er nooit meer één.